Sinds juli 2022 is een rookmelder in huis verplicht. Voor nieuwbouwhuizen gold dat al langer, maar nu moet elke woning er minimaal één hebben. Veel mensen weten dat wel ongeveer, maar niet precies hoe of wat. Geldt het ook voor huurhuizen? Moet er eentje op zolder? Waar je rookmelders moet plaatsen in huis hangt af van hoe je woning is ingericht. En wat als je er geen hebt? In dit artikel leggen we het rustig en duidelijk uit, zonder moeilijke regels. Gewoon wat jij thuis moet regelen.
Sinds wanneer zijn rookmelders verplicht?
De verplichting geldt sinds 1 juli 2022. Vanaf dat moment moet elke woning in Nederland minimaal één rookmelder hebben op iedere verdieping waar gewoond wordt. Nieuwbouwhuizen moesten dit al sinds 2003, maar de regel is nu uitgebreid naar bestaande bouw. Het doel is simpel: meer veiligheid in huis. Rook wordt vaak pas te laat opgemerkt, zeker ’s nachts. Een rookmelder zorgt dat je op tijd wakker wordt als er brand uitbreekt.
Voor wie geldt de rookmelderplicht?
De verplichting geldt voor iedereen met een woning. Of je nu huurt of een koopwoning hebt: er moet op elke verdieping een goed werkende rookmelder hangen. Woon je in een huurhuis? Dan is de verhuurder verantwoordelijk voor het plaatsen van de melders. Jij als huurder moet er wel op letten dat ze blijven werken, dus af en toe testen en de batterij vervangen als dat nodig is. Lees ook hoe je de batterij van je rookmelder op tijd vervangt om verrassingen te voorkomen. In appartementencomplexen ligt de verantwoordelijkheid voor gemeenschappelijke ruimtes vaak bij de VvE.
Wat zijn de eisen?
Op elke verdieping met een verblijfsruimte moet minstens één rookmelder hangen. Dus ook op zolder, als daar een slaapkamer of werkruimte is. De melder moet aan twee eisen voldoen: hij moet een CE-markering hebben en voldoen aan de Europese norm EN 14604. Dat is de wettelijke basis. Er is geen verplichting voor slimme of koppelbare melders, maar die zijn wél aan te raden in grotere woningen. Belangrijker dan extra functies is dat je melder betrouwbaar is en op de juiste plek hangt. We schreven eerder over de beste plekken om een rookmelder te installeren, zodat hij ook écht doet wat hij moet doen.
Waar moet je rookmelders plaatsen?
Op elke verdieping van je woning hoort minimaal één rookmelder te hangen. De wet zegt: op een plek waar je rook het eerst zou tegenkomen, meestal is dat in de hal of op de overloop. Ook een zolder met een slaapkamer telt als verblijfsruimte, dus daar hoort er óók een. Maar let op: voor vochtige ruimtes of de keuken geldt iets anders. Lees in dit artikel waar rookmelders juist níet moeten hangen en wat je daar beter kunt doen.
Plaats een rookmelder in elk geval:
- in de hal bij de voordeur of trap
- op de overloop van elke verdieping
- op zolder als je daar slaapt of werkt
Hang een rookmelder liever niet:
- in de keuken (risico op vals alarm)
- in de badkamer (vocht kan de werking verstoren)
- naast een ventilatierooster of raam (luchtstromen beïnvloeden detectie)
Hang ‘m altijd aan het plafond, in het midden van de ruimte, en minimaal 50 centimeter van een muur of hoek. Zo werkt ‘ie het best.
Welke rookmelder moet je kiezen?
De standaard rookmelder voor thuisgebruik is een optische rookmelder. Die ziet rookdeeltjes in de lucht en reageert snel bij beginnende brand. Andere types, zoals thermische of ionische melders, zijn minder geschikt voor de thuissituatie.
Kijk bij het kiezen vooral naar dit:
- Batterijduur:
Ga voor een model met een ingebouwde lithiumbatterij van 10 jaar. Dat voorkomt gedoe met losse batterijen én zorgt dat je er jarenlang geen omkijken naar hebt. - Voedingstype:
Rookmelders op netstroom met back-upbatterij zijn verplicht bij nieuwbouw, maar niet bij bestaande huizen. Voor de meeste woningen volstaat een batterijmodel. - Koppelbare melders:
Slim als je meerdere verdiepingen hebt. Gaat er eentje af, dan doen ze het allemaal. Handig als je slaapt en het alarm beneden begint. Gaat je rookmelder vaak onnodig af? Dan is de oorzaak vaak eenvoudig op te lossen. - Slimme melders:
Niet verplicht, wel handig. Deze melders sturen een notificatie naar je telefoon en zijn ideaal als je vaak van huis bent.
Tip: let op het keurmerk. Een goede rookmelder heeft een CE-markering én voldoet aan EN 14604.
Wat als je geen rookmelder hebt?
Heb je (nog) geen rookmelder hangen? Dan overtreed je officieel de wet. Toch komt er geen inspecteur langs om je huis te controleren. Er is géén boete of handhaving vanuit de overheid. Maar dat betekent niet dat het zonder risico is.
Wat er wél kan gebeuren:
- Verzekeringsproblemen:
Bij brand kan een verzekeraar moeilijk doen als blijkt dat je geen rookmelders had. In het ergste geval krijg je minder uitgekeerd, of zelfs niets. - Tijdverlies bij brand:
Zonder rookmelder merk je brand vaak pas als het te laat is. Een goede melder maakt letterlijk het verschil. Ontdek hoe een rookmelder werkt en je waarschuwt. - Juridische aansprakelijkheid:
Ben je verhuurder en heb je niets geregeld? Dan kun je in bepaalde situaties aansprakelijk worden gesteld bij schade of letsel.
Rookmelders zijn goedkoop, makkelijk te plaatsen en kunnen levens redden. Geen reden dus om het uit te stellen.
Veelgemaakte fouten
Rookmelders zijn simpel, maar toch gaat het in de praktijk vaak mis. Hieronder de meest voorkomende fouten die je beter kunt vermijden:
- Alleen beneden een rookmelder hangen
De meeste woningbranden ontstaan boven, bijvoorbeeld in de wasruimte of slaapkamer. Één melder bij de voordeur is dus niet genoeg. - Plaatsen in keuken of badkamer
Damp en stoom zorgen voor vals alarm. Kies liever een hittemelder in plaats van rookmelder in vochtige ruimtes. - Te dicht bij ventilatie of raam
Rook wordt dan weggetrokken voordat de melder het ziet. Hang ‘m in het midden van het plafond, minstens 50 cm van hoeken of luchtstromen. - Vergeten te testen
Veel melders hebben een testknop. Druk daar elke maand even op. En nee, dat is geen overbodige luxe.
Eén verkeerde plek of lege batterij kan het verschil maken. Check dus even hoe het bij jou thuis zit.
Wat moet je nu regelen?
Een rookmelder is verplicht, maar vooral gewoon slim. Je hoeft er geen specialist voor te zijn, en met een paar simpele stappen ben je goed beschermd. Loop even door je huis en check of je aan de basis voldoet:
- Hangt er op elke verdieping een rookmelder?
- Werken ze nog goed? (testknop!)
- Heb je een model met een 10-jaar batterij?
- Hangen ze op de juiste plek, dus niet te dicht bij een raam of ventilatierooster?
Twijfel je of je alles goed geregeld hebt? Check onze hoofdpagina over brandpreventie voor alles wat je moet weten over melders, blussers en eerste hulp bij brand.