Een koolmonoxidemelder ophangen lijkt simpel. Maar de plek waar je hem hangt maakt het verschil tussen wel of geen waarschuwing bij gevaar. Koolmonoxide is reukloos, onzichtbaar en verraderlijk. Als je melder op de verkeerde plek hangt, kan hij te laat of helemaal niet afgaan.
In deze gids lees je waar je een koolmonoxidemelder moet plaatsen, hoe hoog hij moet hangen en wat je juist moet vermijden. Per ruimte, stap voor stap.
Waarom plaatsing zo belangrijk is
Koolmonoxide werkt anders dan rook. Het is een gas dat zich geleidelijk verspreidt door de lucht. Soms stijgt het mee met warme lucht, soms blijft het hangen op ademhoogte. Juist daarom is de juiste plaatsing van een melder zo belangrijk. Hang je hem te hoog of op de verkeerde plek, dan detecteert hij het gas te laat of helemaal niet.
De ideale plek hangt af van de ruimte. In een stookruimte is het advies anders dan in een slaapkamer of woonkamer. Hieronder leggen we per situatie uit wat je het best kunt doen.
Wil je weten wat een koolmonoxidemelder precies doet en welke modellen er zijn? Lees dan onze gids over de beste koolmonoxidemelders voor thuis.
Plaatsing in ruimtes met verbrandingstoestel
Heb je een cv-ketel, geiser, gaskachel of open haard? Dan is dit een ruimte waar koolmonoxide kan vrijkomen. In dit soort ruimtes moet je de melder altijd aan het plafond hangen. Niet direct boven het toestel, maar op een afstand van 1 tot 3 meter ervan. Zo vangt de melder het gas op zodra het zich verspreidt met de warme lucht.
Houd bij het ophangen rekening met het volgende:
- Minimaal 30 centimeter afstand tot muren of hoeken
- Niet bij luchtroosters of ventilatieopeningen
- Hang hem op een vlak stuk plafond, dus niet schuin of boven een kast
Heb je een schuin plafond? Hang de melder dan aan de hoge kant, ook weer 1 tot 3 meter van de bron af.
Plaatsing in ruimtes zonder CO-bron
Ook in ruimtes waar geen verbrandingstoestel hangt, zoals een slaapkamer of woonkamer, kan een koolmonoxidemelder zinvol zijn. Vooral als daar mensen slapen of veel tijd doorbrengen. In deze ruimtes hang je de melder niet aan het plafond, maar op ademhoogte. Dat is ongeveer op zit- of slaaphoogte, afhankelijk van de functie van de ruimte.
Let op deze punten bij het ophangen:
- Kies een vrije plek aan de muur, niet achter meubels of gordijnen
- Houd afstand tot ramen, deuren en luchtroosters
- Zorg dat de melder stevig hangt en duidelijk hoorbaar is
Een melder op ademhoogte waarschuwt je precies waar het telt: daar waar je het gas zou inademen. Niet zeker wat ‘ademhoogte’ betekent voor jouw kamer? Bekijk onze uitleg over het plaatsen van een CO-melder op de juiste hoogte.
Speciale situaties
Niet elke ruimte is standaard. Soms heb je te maken met een schuine wand, een technische ruimte of een plek met veel luchtstroming. Ook dan kun je een koolmonoxidemelder veilig ophangen, als je weet waar je op moet letten.
Kleine technische ruimte (minder dan 1 vierkante meter)
Is de ruimte waar je cv-ketel hangt heel klein? Dan is er vaak te weinig plek om de melder op de juiste manier op te hangen. In dat geval hang je de melder in de ruimte ernaast, zo dicht mogelijk bij de deur en tegen het plafond.
Schuin plafond
Bij een schuin dak of schuine wand hang je de melder aan de hoogste kant. Ook hier geldt: 1 tot 3 meter van het toestel, en minimaal 30 centimeter van de muur.
Caravan, camper of boot
Gebruik je een koolmonoxidemelder in een mobiel verblijf? Dan gelden dezelfde regels: aan het plafond bij een toestel, op ademhoogte in leefruimtes. Let extra op ventilatieopeningen en tocht — die kunnen het meetresultaat beïnvloeden.
Wat je moet weten over combimelders
Er zijn melders die zowel rook als koolmonoxide detecteren: de zogenaamde combimelders. Handig, zou je denken: “één apparaat voor twee gevaren”. Maar let goed op: combimelders zijn niet in elke ruimte een goede oplossing.
In een ruimte met een verbrandingstoestel mag je een combimelder gebruiken. Je hangt hem dan aan het plafond, volgens dezelfde richtlijnen als bij een gewone CO-melder. De rookfunctie komt daar meestal toch niet tot zijn recht, maar is ook niet in de weg.
Twijfel je tussen een hittemelder of rookmelder? Lees dan ons artikel over wat je waar gebruikt.
In woon- en slaapkamers kun je beter twee losse melders gebruiken. Een rookmelder hoort aan het plafond, omdat rook opstijgt. Een koolmonoxidemelder hang je juist op ademhoogte. Een combimelder moet kiezen voor één plek, en zit dan per definitie fout voor het andere gas.
Kort gezegd: combimelders zijn alleen geschikt als je ze ophangt in een ruimte met een toestel dat CO kan uitstoten.
Hoeveel melders heb je nodig?
Als je één toestel in huis hebt dat koolmonoxide kan uitstoten, heb je minimaal één koolmonoxidemelder nodig. Die hang je op in dezelfde ruimte als het toestel, volgens de richtlijnen die we hierboven noemden. Maar vaak is dat niet genoeg.
Denk ook aan de ruimtes waar je slaapt of veel tijd doorbrengt. Koolmonoxide verspreidt zich stilletjes door je woning. Als het alarm alleen in de bijkeuken afgaat, hoor je dat misschien niet in de slaapkamer. Een tweede of derde melder in leefruimtes is dan geen overbodige luxe.
Een goede vuistregel:
- Eén melder per ruimte met een verbrandingstoestel
- Extra melders in slaapkamers en woonkamers, zodat je het alarm altijd hoort
Een rookmelder is op andere plekken verplicht — lees hier waar je die moet ophangen.
Waar je op moet letten bij aanschaf
Niet elke koolmonoxidemelder is even betrouwbaar. Sommige modellen reageren te traag, meten onnauwkeurig of gaan veel te vroeg kapot. Omdat koolmonoxide levensgevaarlijk is, wil je een melder die je kunt vertrouwen. Let bij het kopen dus op een aantal belangrijke punten.
- Kijk altijd naar het keurmerk
Een goede koolmonoxidemelder voldoet aan de Europese norm NEN-EN 50291. Dit staat meestal duidelijk op de verpakking of in de handleiding. Zie je dit keurmerk niet? Niet kopen. - Kies voor CE-markering met instructies in het Nederlands
Een CE-markering is verplicht, maar zegt op zichzelf niet alles. Controleer of de handleiding en productinformatie in het Nederlands zijn — dat geeft aan dat het product bedoeld is voor de Nederlandse markt, en dus getest volgens de juiste eisen. - Let op batterijtype en levensduur
Een model met een ingebouwde 10-jaars lithiumbatterij is vaak het handigst. Je hoeft dan geen losse batterijen te vervangen, en de melder waarschuwt zelf als hij aan het eind van zijn levensduur komt. Modellen met losse AA- of 9V-batterijen zijn goedkoper, maar vragen meer onderhoud. - Ga voor een betrouwbaar merk
Bekende merken zoals FireAngel, Alecto, Kidde en X-Sense hebben hun betrouwbaarheid bewezen. Goedkope modellen van onbekende merken (vooral via buitenlandse webshops) kun je beter vermijden. Die presteren vaak slecht in onafhankelijke tests. Wil je weten welke rookmelders het meest betrouwbaar zijn? Bekijk dan ons overzicht van soorten rookmelders. - Extra functies kunnen handig zijn, maar zijn niet verplicht
Denk aan een display met CO-waarde, een testknop, of meldingen via wifi. Dat zijn mooie toevoegingen, maar geen vereisten. De basis moet goed zijn: tijdige waarschuwing bij verhoogde CO-concentratie.
Onderhoud en vervanging
Een koolmonoxidemelder hang je niet op om er daarna nooit meer naar om te kijken. Net als rookmelders hebben ze onderhoud nodig om betrouwbaar te blijven. Gelukkig is dat weinig werk, als je het regelmatig doet.
Test de melder maandelijks
Elke goede melder heeft een testknop. Druk daar één keer per maand op om te checken of het alarm nog goed werkt. Gaat hij niet af? Dan is het tijd om de batterij te vervangen of de hele melder te vernieuwen.
Maak de melder af en toe schoon
Stof, spinrag of vuil in de ventilatieopeningen kunnen de werking beïnvloeden. Zuig de buitenkant voorzichtig schoon met een stofzuiger, of blaas het schoon met perslucht.
Problemen met piepende melders? Lees wat je moet doen als een rookmelder knippert of zomaar afgaat.
Vervang de melder op tijd
Koolmonoxidemelders hebben een beperkte levensduur: meestal 5 tot 10 jaar. De exacte periode staat op de achterkant van het apparaat. Noteer na installatie direct de vervaldatum, bijvoorbeeld met een stift op de zijkant.
Laat je cv-ketel periodiek controleren
Een koolmonoxidemelder is geen vervanging voor onderhoud aan je verwarmingstoestel. Laat een erkend installateur je cv-ketel en ventilatie minimaal eens per twee jaar nakijken. Liever jaarlijks.
Afronding: even nalopen
Een koolmonoxidemelder is klein, maar kan levens redden. Alleen moet hij dan wel op de juiste plek hangen en goed werken. Loop dit lijstje even na:
- Heb je een cv-ketel, gaskachel of geiser? → dan hoort daar een melder bij
- Hangt de melder op de juiste hoogte? Plafond bij een toestel, ademhoogte in woonruimtes
- Is het een betrouwbaar model met keurmerk (NEN-EN 50291)?
- Is hij schoon, getest en nog binnen de levensduur?
Twijfel je ergens over? Dan is het verstandig om je melder opnieuw te bekijken of te vervangen. Beter één keer teveel getest dan één keer te laat gemerkt.
Wil je ook je rookmelders goed nalopen? Gebruik dan onze checklist voor brandveiligheid in huis.